Żeglowanie dla początkujących

Od zarania dziejów żeglarstwo stanowiło jeden z najtańszych i  najszybszych sposobów na dalekie  przemieszczanie towarów, obecnie  jachting to również wypoczynek,  turystyka oraz współzawodnictwo. Jeszcze  dwadzieścia lat temu aby zasmakować  pływania trzeba było kupić  żaglówkę, która kosztowała tyle, co samochód  (maluch oczywiście). Dziś  sprawa ma się o wiele lepiej: można  wyczarterować jacht i nie martwić  się o całoroczne utrzymywanie łajby.  Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom  rynku, oraz w zgodzie z przepisami  ustanowionymi przez nasz kraj od 1  stycznia 2008r. coraz więcej firm czarterowych umożliwia  wynajęcie  mniejszych jachtów lub łodzi z silnikiem o niewielkiej mocy  osobom  nieposiadającym żadnych uprawnień żeglarskich.

Jachting jest umiejętnością nawigacji jednostki pływającej   wyposażonej w żagle lub napęd motorowy. Stanowi element żeglarstwa   obejmujący pływanie sportowe i turystyczne.

Świat wilków morskich rządzi się szczególnymi prawami i obyczajami, życie ich ujęte jest w karby dyscypliny. Oto zasady:



KLAR  NA  I  POD  POKŁADEM
Pozdrawiaj mijanych na szlaku, stosuj prawo wodne, ustąp drogi, jeśli nie masz pewności
Kochaj przyrodę, zachowaj czystość
Na i pod pokładem nie pozostawiaj niczego, co mogłoby się wywrócić czy rozlać
Dbaj o kondycję techniczną jachtu i sprzętu
Do portu wchodź i wychodź ubrany, stosuj te zasadę również podczas posiłków
Sternik pierwszy schodzi na ląd, ma honorowe miejsce przy stole,  zaczyna posiłek i wznosi toast
Nie wylewaj płynów na burtę nawietrzną, mogą do Ciebie wrócić
Obserwuj niebo, zawsze miej kamizelki ratunkowe pod ręką
Gdy pogoda się zmienia, płyń do brzegu
Nie wodzie nigdy nie pij alkoholu

PODZIAŁ  JACHTÓW

Jachty żaglowe napędzane są jedynie żaglami. Można   nimi pływać po wszystkich  akwenach – od jezior po morza. Jacht żaglowy   nie może mierzyć więcej niż 24 metry, gdyż większe jednostki nazywane  są  żaglowcami.
Jachty żaglowo-motorowe również napędzane są żaglami, ale dodatkowo wyposażone są w silnik mechaniczny, pomocny w sytuacji, gdy nie ma wiatru.

Jednostki o napędzie mechanicznym pozbawione są   żagli. Najmniejsze z nich, ponoć błędnie, nazywa się powszechnie   motorówkami. Nie poddają się sile wiatru tak, jak jachty żaglowe.

STOPNIE I IMPREZY ŻEGLARSKIE

Stopnie żeglarskie to państwowe  patenty żeglarskie   upoważniające do prowadzenia jachtów przeznaczonych do uprawiania  sportu  lub rekreacji. W  naszym kraju stopnie żeglarskie dotyczące  prowadzenia  jachtów żaglowych wydaje Polski Związek Żeglarski a  dotyczące jachtów  motorowych wydaje  Polski Związek Motorowodny i  Narciarstwa Wodnego.

Bez uprawnień można pływać jachtem żaglowym o długości całkowitej   nieprzekraczającej 7,5m  lub jachtem motorowym z silnikiem o mocy do   10kW. Jacht żaglowy może być wyposażony w dowolnej mocy silnik   pomocniczy (elektryczny, spalinowy, hydrauliczny).
Niezależnie od bardzo liberalnych przepisów wielu pasjonatów   żeglarstwa zdobywa choćby te podstawowe uprawnienia, dające wiedzę i   praktykę pozwalającą na bezpieczne żeglowanie.



Imprezy żeglarskie

Jedne z nich nastawione są na zabawę i swobodne zaznajamianie się z   żeglarstwem, inne na naukę i zdobywanie stopni żeglarskich, zwieńczone   egzaminem i zdobyciem patentu.

Żeglarskie imprezy turystyczne 

Imprezy tego typu mają na celu rekreacyjne żeglowanie oraz zdobywanie   podstawowej wiedzy i umiejętności niezbędnych na wodzie. Podczas tego   typu obozów i koloni nie są prowadzone kursy na stopnie żeglarskie,   najczęściej po prostu łączy się zabawę z nauką żeglowania, dając młodym   ludziom przedsmak tego, co może być sposobem na ciekawe spędzanie  czasu.

Imprezy szkoleniowe

Kursy  przygotowujące do egzaminu na stopnie żeglarskie mogą mieć   formę zajęć stacjonarnych lub rejsu. W trakcie rejsu odbywa się kurs   praktyczny i teoretyczny. Uczestnicy pokonują trasę rejsu, mieszkają na   jachtach, przygotowują posiłki. Część teoretyczną prowadzi instruktor,   dodatkowo kursanci samodzielnie uczą się z podręczników. Ogromną  zaletą  rejsów szkoleniowych jest to, że uczestnicy zdobywają  doświadczenie,  poznają różne akweny, porty, uczą się wykorzystania w  praktyce zdobytych  niedawno umiejętności. Wadą jest mały nacisk na  przekazanie  teoretycznej wiedzy spowodowany ogromem codziennych  obowiązków.
Program szkolenia na stopień żeglarza jachtowego przewiduje 100   godzin zajęć praktycznych, jest to co najmniej 12 dni manewrowania, do   tego dodać należy naukę teorii - dlatego jeśli chcemy odbyć kurs zgodny z   wytycznymi Polskiego Związku Żeglarskiego obóz trwać musi minimum 14   dni.

Kurs żeglarza jachtowego może   przejść każdy, kto ukończył 12 rok życia i potrafi utrzymać się na   wodzie przez 15 minut pływając dowolną techniką. Nie jest wymagana ani   wiedza żeglarska, ani doświadczenie. Kurs obejmuje szkolenie teoretyczne   (teoria żeglowania, nawigacja, locja, znaki  żeglugowe,  zwyczaje, budowa i obsługa jachtu, elementy meteorologii,  przepisy  żeglugowe, ratownictwo) oraz zajęcia praktyczne (wiązanie  węzłów  żeglarskich, nauka manewrów i naprawy sprzętu).

W zgodzie z  nowymi przepisami  żeglarz jachtowy ma bardzo duże uprawnienia:
- może prowadzić jachty żaglowe bez lub z pomocniczym napędem   mechanicznym po wodach śródlądowych, bez ograniczenia długości jednostki i ożaglowania
- może prowadzić jachty żaglowe bez lub z pomocniczym napędem   mechanicznym o długości całkowitej do 8,5 m po wodach morskich w strefie   2 mil morskich (1 Mm= 1 852 m) od brzegu w porze dziennej.

Kolejne stopnie żeglarskie to:
- sternik jachtowy
 - jachtowy sternik morski
 - kapitan jachtowy


GDZIE UPRAWIAĆ JACHTING?

Wybierając miejsce żeglowania kierujemy się zazwyczaj odległością   jaką musimy pokonać, by dotrzeć nad wodę, długością urlopu, modą, no i   niestety zasobnością portfela. Bardzo satysfakcjonujące mogą być już   krótkie rejsy w pobliżu miejsca zamieszkania, na bardziej wytrawnych   żeglarzy czekają dłuższe rejsy morskie, a pasjonaci więcej spędzają   czasu na wodzie, niż na lądzie.

Mazury

W klasyfikacji najpopularniejszych miejsc w Polsce prym wiodą   oczywiście Mazury, ze wspaniałymi portami, jak i dziewiczymi miejscami,   które nie zostały jeszcze skomercjalizowane. Mnóstwo firm oferuje tu   czarter jachtów różnej klasy.
Mikołajki. Każdy, kto choć raz odwiedził Szlak   Wielkich Jezior Mazurskich, na pewno nie oparł się zajrzeniu do   Mikołajek, stolicy żeglarstwa i perły Mazur. Miasto żyje jachtingiem,   wiele tu sklepów branżowych i spożywczych oraz restauracji.
Port  Sailor w miejscowości Piękna Góra czy Port Cicha Zatoka położony tuż obok Mikołajek - dobijają tam ludzie szukający prawdziwego wypoczynku.

Pojezierze Kaszubskie

Rozciąga się od Borów Tucholskich do Bałtyku, obejmując swym   zasięgiem kilkaset jezior - największe z nich to Łebsko i Gardno.   Znajdują się tu szlaki doskonale zarówno do żeglowania jak i turystyki   kajakowej.
Zalew Szczeciński i jezioro Dąbie –   są świetnymi zbiornikami do żeglowania dla osób z niskimi  uprawnieniami  i  niewielkim doświadczeniem, dającymi niezmiernie dużo  satysfakcji.  Istnieje tu możliwość wyczarterowania jachtu w Szczecinie,  Nowym  Warpnie, Trzebieży.

Bałtyk

Stanowi popularne miejsce rejsów przybrzeżnych, żeglarstwa zatokowego   i morskiego. Linia brzegowa jest bardzo mocno rozwinięta, można po   drodze zawinąć do zatoki Gdańskiej, Fińskiej, Ryskiej.


CO ZABRAĆ NA JACHT ?

- sztormiak, ciepłą bluzę, wiatrówkę, czapkę z daszkiem i taka   cieplejsza też często się przydaje, krem z filtrem, okulary, buty dobrze   trzymające się nogi
 - prowiant i popitkę, ale nie wolno jej nadużywać, bo na jachtach nie ma toalet
 - nie trzeba mieć karty pływackiej
 - nie wolno pić alkoholu

PRZESĄDY

Tradycje morskie powstały pod wpływem bojaźni przed zjawiskami przyrody, albo po prostu z ludowych zabobonów:
 - zakaz  trącania się kubkami podczas toastu, oraz odpalania papierosa od świeczki
 - zakaz wyławiania  wiader, które wypadły za burtę
 - nie gwizdać, bo przyjdzie burza. W dawnych czasach gwizdanie na   pokładzie statku  było zakazane i karane, bo gwizdkiem bosman wydawał   polecenia i rozkazy
 - nie zabijać pająka, bo łajba zatonie
 - kobiety na statku przynoszą  nieszczęście. „Baba z łodzi, żaglom lżej"
 - kichanie na lewej burcie przynosi pecha, na prawej – samą radość
 - moneta schowana pod piętą masztu reszką do góry chroni statek przed zatonięciem
 - jak jest flauta to dziewica powinna podrapać piętę masztu i wtedy zacznie wiać

SZANTY

Powstały jako pieśni śpiewane a cappella podczas pracy na żaglowcach.   Ich rytm synchronizował czynności wykonywane przez żeglarzy-  wykonywano  je wtedy, gdy trzeba było jednocześnie użyć dużej siły wielu  osób.  Ilość zwrotek, a czasami także długość wersów, regulowana była  czasem  trwania czynności, co w prosty sposób przekładało się na długość  lin i  inne parametry techniczne. Imiona kobiet nadawano szczególnie  ciężkim  przedmiotom, które trzeba było ruszyć, dlatego do szant  wkradały się  dwuznaczne frazy typu: „Mała Sally Rackett, Pociągnij  jej", które dobrze  obrazują sprośność szant.

Wspomnieć trzeba też o zapisanych około 200 zwrotkach do słynnych „Morskich opowieści”.

REJS  DOOKOŁA  ZIEMI LEONIDA TELIGI

Najbardziej spektakularnym osiągnięciem polskiego żeglarstwa był   trwający 26 miesięcy samotny rejs Leonida Teligi dookoła świata. Żeglarz   samodzielnie zbudował drewniany jacht Opty oraz sam zorganizował i   sfinansował swoją podróż (przy wsparciu  Marynarki Wojennej i Polskiego   Związku Żeglarskiego). Jego sprzęt nawigacyjny odpowiadał przepisom i   faktycznym potrzebom żeglugi oceanicznej, ale jednostka nie była   wyposażona w radiostację, co na dzisiejsze czasy wydaje się   nieprawdopodobne. Teliga był drugim Polakiem, który opłynął Ziemię –   niestety przepłacił to własnym zdrowiem i życiem. Jak piszą jego   przyjaciele, zawsze lubił ryzyko i nic go nie przerażało, był uparty i   dążył do celu i spełnienia swoich marzeń, nawet tych najbardziej   niemożliwych. Rejs był ukoronowaniem jego życia.

Żeglarze, rybacy, marynarze od tysięcy lat wzbudzają zachwyt, z   każdego rejsu poza skarbami w postaci „monet” przywożą również  piękną   opaleniznę, egzotyczne opowieści, zdjęcia, a ich praca dla wielu z nas   jest synonimem tężyzny fizycznej i hardości ducha. Ludzie morza potrafią   zmierzyć się z wszechmocnymi i nieprzewidywalnymi siłami natury, z   samotnością, izolacją od realnego świata. Nie trzeba jednak wyruszyć na   drugi koniec świata, by zaznać smaku przygody - warto poprosić   zaprzyjaźnionego wilka morskiego, by zabrał nas w żeglarskie podróże  i  zaśpiewał donośnie szanty.